Evdeki Wi-Fi ağınızın güvenliğini sağlamak, kişisel verilerinizin korunması ve ağınızın kötü niyetli kişilerin erişimine karşı korunması için büyük önem taşır. İnternete bağlı her cihaz, potansiyel bir güvenlik riski oluşturabilir, bu nedenle Wi-Fi ağınızı güvence altına almak için alabileceğiniz birçok önlem vardır. Bu önlemler, şifrenizi güçlendirmekten, ağınıza bağlanan cihazları kontrol etmeye kadar uzanır. Bu yazıda, Wi-Fi şifrenizi güçlendirmenin, ağınızdaki cihazların bağlanma izinlerini kontrol etmenin ve daha birçok güvenlik önlemi alarak ev ağınızı nasıl koruyabileceğinizi adım adım inceleyeceğiz. Wi-Fi Şifrenizi Güçlendirin Güçlü bir şifre belirlerken şu kriterlere dikkat etmek gerekir: En az 8 karakter içermeli. Büyük/küçük harf, rakam ve özel karakterler kullanmalı. Tahmin edilebilir olmamalı (örneğin, doğum tarihi, "123456", "admin" gibi basit kombinasyonlar kötü bir seçimdir). Periyodik olarak değiştirilmeli (örneğin, 3-6 ayda bir). Wi-Fi Şifrenizi Güncelleyin Ağ cihazları (modemler, yönlendiriciler, kablosuz erişim noktaları vb.) genellikle üretici tarafından belirlenmiş varsayılan yönetici şifreleriyle gelir. Bu şifreler, cihazın ilk kurulumunu kolaylaştırmak için önceden atanmıştır. Ancak, birçok durumda bu şifreler kamuya açık hale gelmiştir ve internette kolayca bulunabilir. Bu da şu risklere yol açar: Yetkisiz Erişim: Bir saldırgan, varsayılan parolaları kullanarak cihazınıza kolayca erişebilir. Ağ Kontrolünün Ele Geçirilmesi: Bir saldırgan cihazın varsayılan şifresini kırıp yönetici paneline eriştiğinde, ağı dinleyebilir, kötü amaçlı yazılım yükleyebilir veya trafiği yönlendirebilir. Kimlik Hırsızlığı ve Veri Kaybı: Şifrelerin çalınmasıyla kişisel verileriniz tehlikeye girebilir. Varsayılan şifreleri değiştirmek, ağ güvenliğinin temel taşlarından biridir ve saldırganlara karşı ilk savunma hattıdır. Güçlü şifreler kullanarak ve düzenli olarak değiştirerek, cihazlarınızı ve verilerinizi güvenli tutabilirsiniz. Wi-Fi Şifreleme Türünü Güncelleyin Kablosuz ağınızı şifrelemek, verilerinizin yetkisiz kişiler tarafından ele geçirilmesini önlemeye katkı sağlar. Wi-Fi Korumalı Erişim (WPA), WPA2 ve WPA3 gibi şifreleme protokolleri, ağ trafiğinizi güvence altına alarak yetkisiz erişimi engeller.En güncel protokol olan WPA3’ü kullanmak, ağ güvenliğinizi artırırken siber saldırılara karşı korunmanıza yardımcı olur. Bu sebeple Modem/Yönlendiricinizde WPA3’ü etkinleştirin. Kablosuz ağınızı şifrelerken güçlü bir şifre kullanmaya özen gösteriniz. Eğer WPA3 desteklenmiyorsa, ağ güvenliğiniz sağlamak için WPA2-PSK (AES) kullanabilirsiniz. Modem Adını (SSID) Gizleyin SSID (Hizmet Seti Tanımlayıcısı), kablosuz ağınıza verilen addır ve cihazlarınızın ağa bağlanmasını sağlar. Ancak, SSID’nizi korumamak ve varsayılan adla bırakmak, ağ güvenliğinizi riske atabilir. Açık SSID, saldırganlara kablosuz ağınızın varlığını gösterir ve ağınıza girme olasılıklarını artırır. Varsayılan SSID’ler genellikle yönlendiricinin markasına veya modeline dayalıdır. Bu, saldırganların cihazınızın bilinen güvenlik açıklarını hedeflemesine neden olabilir. Saldırganlar, sizin SSID’nizle sahte bir ağ oluşturabilir ve kullanıcıların yanlış ağa bağlanmasını sağlayarak kimlik bilgilerini çalabilir. Bu sebeplerle SSID’nin gizlenmesi önerilir. Ancak SSID'nin gizlenmesi ağ güvenliğini her zaman sağlamayabilir. Çünkü SSID'nin gizlenmesi ile komşu civarlardan ilgili modem ağınız adı gizlenerek ilgili ağın bulunması zorlaşsa da bu ciddi ve bilgili saldırganlar tarafından ağınızın bulunamayacağı anlamına gelmemektedir. Misafir Ağı Oluşturun Misafir ağı (Guest Network), ev veya iş yerinizdeki ana kablosuz ağdan ayrı olarak oluşturulan ve genellikle ziyaretçilerin kullanımına sunulan bir Wi-Fi ağıdır. Bu ağ, misafirlerin internete erişimini sağlarken, ana ağınızdaki cihazlar ve verilerle doğrudan etkileşimlerini sınırlar. Ek olarak misafirlerin ayrı bir ağ kullanması, ana ağınızdaki bant genişliğinin korunmasına yardımcı olur. Böylece, misafirlerin yoğun internet kullanımı, ana ağınızın performansını olumsuz etkilemez. Misafir ağı oluşturma süreci, kullandığınız yönlendiricinin marka ve modeline göre değişiklik gösterebilir. Genellikle misafir ağ ayarları, tarayıcınızın adres çubuğuna yönlendiricinizin IP adresini girip yönetim paneline eriştikten sonra panelinde "Misafir Ağı" veya "Guest Network" sayfası üzerinde misafir ağın adı (SSID), şifresi ve diğer güvenlik ayarları belirlenerek yapılır. Güvenlik Duvarını (Firewall) Etkinleştirin Güvenlik duvarı kurmak, ağınızı ve cihazlarınızı siber tehditlere karşı korumanın en etkili yollarından biridir. İki farklı güvenlik duvarı türü vardır: Ağ Tabanlı Güvenlik Duvarı (Yönlendirici/Modem Üzerinde) ve Ana Bilgisayar Tabanlı Güvenlik Duvarı (Cihaz Üzerinde). Ağınıza ve ana bilgisayarınıza güvenlik duvarı kurmanız saldırılara karşı daha güvende olmanızda etkili olabilir. Çünkü saldırganlar ağ güvenlik duvarınızı aşabilir; bu durumda, ana bilgisayar tabanlı güvenlik duvarınız bilgisayarınızdaki veriler için bir koruma duvarı oluşturabilir. Uzaktan Yönetimi Kapatın Ev ağınızın güvenliğini artırmak için yönlendiricinizin uzaktan yönetim özelliğini devre dışı bırakmanız önemlidir. Uzaktan yönetim, internet üzerinden yönlendiricinizin ayarlarına erişim sağlar; bu özellik etkin olduğunda, kötü niyetli kişiler yönlendiricinizin kontrolünü ele geçirebilir ve ağınıza zarar verebilir.  Uzaktan yönetim etkin olduğunda, saldırganlar yönlendiricinizin yönetim arayüzüne internet üzerinden erişebilir. Bu, ağınızın güvenliğini tehlikeye atabilir ve kişisel verilerinizin çalınmasına yol açabilir.​ Uzaktan yönetimi kapatarak, yalnızca yerel ağınızdan yönlendiricinizin ayarlarına erişim sağlanır. Bu, dış tehditlere karşı ek bir güvenlik katmanı oluşturur. Wi-Fi Kanalını Değiştirin Wi-Fi kanalını değiştirmek, ağ güvenliği açısından doğrudan bir önlem olmasa da, ağın performansını artırarak dolaylı olarak güvenliği güçlendirebilir. Çevredeki diğer kablosuz ağlarla aynı kanalı kullanmak, sinyal çakışmalarına neden olabilir. Kanal değişimi, daha az kullanılan bir kanal seçerek parazitleri azaltabilir. Doğru Wi-Fi kanalını seçmek, ağ sinyalinizin daha az parazitlenmesine ve daha kararlı çalışmasına yardımcı olur. Bu da olası bağlantı kesintilerini ve zayıf sinyal nedeniyle ortaya çıkabilecek güvenlik açıklarını azaltabilir. Cihazların Ağınıza Bağlanma İzinlerini Kontrol Edin Ağınıza yalnızca yetkilendirilmiş cihazların bağlanmasını sağlayarak, kötü niyetli kişilerin ağınıza erişmesini engellemeye yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca, bu sayede ağınızdaki cihazları daha iyi kontrol edebilir ve gereksiz cihazların ağınıza bağlanmasını önleyebilirsiniz.  Çoğu modem veya yönlendirici, bağlı olan tüm cihazların listesini gösterir. Yönlendiricinizin yönetim paneline girerek, ağınıza bağlanan cihazları görebilirsiniz. Eğer ağınıza bağlanmış bilinmeyen veya yetkisiz cihazlar fark ederseniz, bunları engellemek önemlidir.  MAC adresi, her cihazın ağda benzersiz olarak tanımlanmasını sağlayan bir kimlik numarasıdır. MAC adresi filtreleme ile yalnızca belirli cihazların ağınıza bağlanmasına izin verebilirsiniz. Ek olarak Wi-Fi ağınızı düzenli olarak izleyerek olası tehlikeleri erken tespit edebilirsiniz. KAYNAK Kaynak 1 Kaynak 2    

Creative Commons (CC) Creative Commons (CC), yeni fikir üretme ve bilginin paylaşımını destekleyen, kar amacı gütmeyen bir organizasyondur. Telif hakkı sahiplerine eserlerini esnek lisanslarla paylaşma imkanı sunar. CC Lisanslarının Temel Özellikleri: Ücretsiz ve herkesin kullanımına açık lisanslar sağlar. “Her hakkı saklı” yerine, “bazı hakları saklı” prensibiyle çalışır. Altı farklı lisans türü sunarak eserin kullanım koşullarını belirlemeye yardımcı olur. PDM ve CC0 araçlarıyla kamu malı eserleri ayırt etmeyi sağlar. Makine tarafından okunabilir formatta olup arama motorları ve yazılımlar tarafından algılanabilir. Telif hakkı sahibinden ayrıca izin alma gerekliliğini ortadan kaldırarak paylaşımı hızlandırır ve internetin potansiyelini artırır. Kullanıcılar, web siteleri, bloglar, ve YouTube gibi platformlarda CC lisanslarını seçerek eserlerinin kullanım koşullarını belirleyebilirler. Lisans seçimi ve atıf kuralları için CC’nin resmi kaynaklarına ve sıkça sorulan sorular sayfasına başvurulabilir.   Lisans Ailesi Açıklama CC0 (Sıfır - Zero) lisansı, eserin kamu malı olarak kabul edilmesini sağlar. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır: Telif Hakkı Sınırlaması Yoktur: CC0 lisansı, eserin tüm telif haklarını devre dışı bırakır. Eser, kaynağına atıf verilmeden, telif hakkı sınırlaması olmadan kullanılabilir. Kullanım Kapsamı: Eser, kaynak gösterilmeden ve ticari amaçlarla dahil olmak üzere her türlü amaçla kopyalanabilir, düzenlenebilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir. Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya çapında geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur. Kamu Malı Tahsisi: Eser, tamamen kamuya açılmış olur ve eser sahibi, eseri telif hakkı veya başka bir kısıtlama olmadan serbestçe sunar. CC BY (Atıf - Attribution) lisansı, Creative Commons lisansları arasında en özgür olanıdır ancak kaynağa atıf verilmelidir. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır: Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır. Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur. Kullanım Kapsamı: Eser, ticari amaçlarla da dahil olmak üzere kaynak göstererek her türlü amaçla kopyalanabilir, düzenlenebilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir. CC BY-SA (Atıf-Aynı Lisansla Paylaş - Attribution-ShareAlike) lisansı, eserin serbestçe kullanılmasına olanak tanırken, belirli koşulları da beraberinde getirir. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır: Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır. Aynı Lisansla Paylaş (SA - ShareAlike): Eser, aynı lisans altında paylaşılmak koşuluyla düzenlenebilir, değiştirilebilir ve yeniden dağıtılabilir. Yani, yapılan değişiklikler veya türev eserler aynı lisansla sunulmalıdır. Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur. Kullanım Kapsamı: Eser, atıf verilmek ve aynı lisansı devam ettirmek kaydıyla ticari amaçlarla dahil olmak üzere her türlü amaçla kopyalanabilir, düzenlenebilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir. CC BY-NC(Attribution-NonCommercial) lisansı, eserin ticari olmayan amaçlarla serbestçe kullanılmasına izin verirken, uygun atıf verilmesini zorunlu kılar. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır: Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, orijinal yaratıcıya uygun bir atıf vermelidir. GayriTicari (NC - NonCommercial): Eser yalnızca ticari olmayan amaçlarla kullanılabilir. Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur. Kullanım Kapsamı: Kullanıcılar eseri değiştirebilir, yeniden düzenleyebilir ve uyarlayabilir, ancak bu işlemleri yine yalnızca ticari olmayan amaçlarla yapabilirler ve uygun bir atıf vermelidirler. CC BY-NC-SA (Atıf-Gayri Ticari-Aynı Lisansla Paylaş - Attribution-NonCommercial-ShareAlike) lisansı, eserin belirli koşullar altında kullanılmasına olanak tanır. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır: Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır. Gayri Ticari (NC - NonCommercial): Eser, ticari olmayan amaçlarla kullanılabilir. Ticari kullanım yasaktır. Aynı Lisansla Paylaş (SA - ShareAlike): Eser, yapılan değişikliklerle birlikte aynı lisans altında paylaşılmalıdır. Yani, türev eserler de aynı lisansla dağıtılmalıdır. Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur. Kullanım Kapsamı: CC BY-NC-SA lisansı, eserin ticari olmayan amaçlarla özgürce kullanılmasına, düzenlenmesine ve dağıtılmasına izin verirken bu eserlerin ve türevlerinin aynı lisansla paylaşılmasını zorunlu kılar. CC BY-ND (Atıf-Türetilemez - Attribution-NoDerivatives) lisansı, eserin belirli koşullarda kullanılmasına izin verirken, değişiklik yapılmasını yasaklar. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır: Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır. Türetilemez (ND - NoDerivatives): Eser üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Eser, olduğu gibi kullanılmalı ve türev eser oluşturulamaz. Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur. Kullanım Kapsamı: Eser, ticari amaçlar dahil olmak üzere esere atıf vermek kaydıyla ve üzerinde hiç bir değişiklik yapılmadan paylaşabilir, dağıtabilir ve yeniden kullanabilir. CC BY-NC-ND (Atıf-Gayri Ticari-Türetilemez - Attribution-NonCommercial-NonDerivative) lisansı, Creative Commons lisansları arasında en az özgürlük sağlayan lisanslardan biridir. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır: Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır. Gayri Ticari (NC - NonCommercial): Eser yalnızca ticari olmayan amaçlarla kullanılabilir. Ticari kullanım yasaktır. Türetilemez (ND - NoDerivatives): Eser üzerinde hiçbir değişiklik yapılmaz. Türev eser oluşturulamaz ve eser olduğu gibi kullanılmalıdır. Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur. Kullanım Kapsamı: Eser, ticari olmayan amaçlarla kopyalanabilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir, ancak üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmamalıdır. Kaynak https://creativecommons.org.tr/  https://creativecommons.org.tr/lisanslar/ 

Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile beraber dijital araçların ve internetin kullanımı oldukça artmıştır. Dijital araçlar ve internet, iyi yönde kullanıldığında sağlıktan eğitime, ulaşımdan ticarete kadar birçok konuda insanların yaşamlarına olumlu yönde etki ettiği gibi kötü yönde kullanıldığında ise insanlara psikolojik ve fiziksel olarak zarar vermektedir. Özellikle internetteki çevrim içi aktiviteler riskler barındırabilmektedir. Bireyin dijital araçlar kullanarak tehdit ve hakaret içeren eylemlerde bulunması (Juvoven ve Gross, 2008); dijital araçların kendini savunmakta zorluk çeken bireylere karşı tekrarlayan bir şekilde saldırganlık amacıyla kullanılması (Smith ve ark., 2008); internet ve iletişim araçlarının saldırganlık amacıyla uygunsuz ve istenmeyen bir şekilde kullanılması (Piotrowski, 2012); internet üzerinden tehdit içeren, utandırıcı ve kırıcı mesajlar göndermek, biri hakkında olumsuz söylentiler yaymak, kişinin kendisinden izin almadan onu utandıracak ya da küçük düşürecek fotoğraflarını paylaşmak (Smith ve ark., 2008) gibi birçok tanımı olan siber zorbalık, internetin kötüye kullanılması ile ortaya çıkan risklerden biridir. Bir siber zorbalıkta zorba ve mağdur olmak üzere iki taraf vardır. Bazen zorba ve mağdur aynı kişi olabilmektedir. Yapılan araştırmalara göre internetin ve mobil cihazların kullanımının yaygınlaşması ile siber zorbalıkların arttığı gözlemlenmiştir. Geleneksel zorbalıkta, zorbalığı yapan kişinin kimliği sıklıkla belli iken siber zorbalıkta zorbalığı yapan kişinin kimliği çoğu zaman belli değildir, yani mağdur tarafından bilinmemektedir. Siber zorbalığa karşı korunmak için korunma yollarını öğrenmek, bilinçlenmek ve mücadele etmek gerekmektedir. Siber zorbalığa karşı mücadele etme yöntemlerinden bazıları aşağıdaki gibidir: Siber zorbalığa karşı mücadele etmek için yetişkinlerin ve çocukların bilinçlenmelerine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Öncelikle yetişkinlerin, özellikle ebeveynlerin kendilerini siber zorbalığa karşı mücadele ve korunma konularında bilinçlendirmek için farkındalık edinmeleri gerekmektedir. Bu farkındalık ile okumalar yapılabilir veya bu konuda uzmanlara başvurulabilir. Ebeveynler ve öğretmenler daha sonra çocukların siber güvenlik konularında bilinçlenmeleri ve siber zorbalığa karşı kendilerini korumaları için çocuklara eğitimler verebilir. Siber zorbalığa karşı mücadelede bir diğer önemli konu dijital okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesidir. Dijital okuryazarlık becerileri çok yönlüdür. Kişinin doğru yol ve yöntemlerle bilgiyi dijital ortamlardan araştırma, öğrenme ve kullanma becerilerini kapsamaktadır. Dijital okuryazarlık düzeyi yüksek olan bireylerin dijital okuryazarlık düzeyi düşük olanlar bireylere nazaran dijital zorbalık riskleri daha düşüktür. Çünkü dijital okuryazarlık düzeyi yüksek olan bireyler dijital ortam ve platformlar hakkında daha detaylı bilgiye sahiptir; hangi bilgiyi hangi ortamlardan öğrenmesi, hangi ortamlarda paylaşması veya paylaşmaması gerektiğini daha iyi bilir. Ek olarak dijital yetileri geliştiği için riskli durumlar karşısında kendini savunabilme becerileri gelişmiştir. Dijital zorbalığa karşı gerek yetişkinlere gerekse çocuklara rehberlik verilmesi oldukça önemlidir. Özellikle okullarda, çocuklar için siber zorbalık hakkında bilgilendirmeler yapılmalı ve açık bir iletişim ile zorbalığa karşı korunma konularında rehberlik verilmelidir. Ebeveynlerin çocukların internet kullanımını denetim altına alması ve doğru bir şekilde interneti kullanmaları için onları sık sık gözlemlemeleri gerekmektedir. Tabi bunun için teknolojinin hızla geliştiği günümüzde ebeveynlerin de kendilerini yetiştirmeleri ve bilinçlenmeleri gerekmektedir. Bilinçli bir şekilde çocuklarına rehberlik yapmaları oldukça önemlidir. Siber zorbalığa karşı farkındalık eğitimleri, seminerler, drama ve kulüp etkinlikleri düzenlenebilir. Siber zorbalık durumlarında kanıtların toplanması ve kaydedilmesine özen verilmelidir ve zorbalık yetkililere bildirilmelidir. Bu şekilde zorbaların bulunması ve zorbalığa karşı önlem alınması daha kolay olur. Zorbalığa karşı mücadelede hızlı davranılması ve zaman kaybedilmemesi oldukça önemlidir. Çünkü hızlı müdahale olmazsa kanıtların silinmesi veya kaybedilmesi söz konusu olabilir. Kaynak Turgut Y. E., Aslan A., (2020). Dijital Güvenlik: Riskler ve Başa Çıkma Stratejileri. A. Çebi (Ed.), Dijital Yeterlik: Dijital Çağda Dönüşüm Yolculuğu (3. Baskı, s. 423- 443) içinde. Pegem Akademi, Ankara.

Görsel içerik oluşturma ve sunum hazırlama sürecinde, kullanıcı dostu ve etkili araçlar büyük bir avantaj sağlar. Günümüzde, sunumlar, videolar, sosyal medya içerikleri ve afişler hazırlamak için birçok çevrimiçi platform bulunmaktadır. Bu araçlar, hem bireysel hem de kurumsal kullanıcılar için tasarım süreçlerini kolaylaştırırken, etkileyici ve profesyonel görünümler elde etmeye yardımcı olur. Aşağıda, farklı ihtiyaçlara yönelik en popüler sunum ve tasarım araçları sunulmaktadır. UYGULAMA ADI ÜCRETSİZ/ÜCRETLİ ÖZELLİKLER Google Slaytlar Ücretsiz İş birliği yaparak çalışmalar gerçekleştirilebilir ve sınırsız sayıda sunum oluşturulabilir. Ayrıca, Türkçe dil desteği mevcuttur. Powtoon Kısıtlı kullanım ücretsiz/Ücretli Animasyon, reklam videoları, sunu, sosyal medya içerikleri oluşturulabilir.  Canva Kısıtlı kullanım ücretsiz/Ücretli Logo, afiş, broşür, kartvizit, davetiye, sunu, video, sosyal medya görselleri tasarlanabilir. Emaze Kısıtlı kullanım ücretsiz/Ücretli Ücretli versiyonunda iş birliği yapma imkanı sunmaktadır. Web siteleri, bloglar, e-kartlar ve fotoğraf albümleri oluşturulabilir. Mevcut şablon çeşitliliği, görsel açıdan geniş bir seçenek sunar. Prezi Kısıtlı kullanım ücretsiz/Ücretli İş birlikli çalışma imkanı olan sunu hazırlama uygulamasıdır.    Google Slaytlar: App Store ve Play Store'dan indirilebilir veya internet arama motoru üzerinden bağlanılan Google Drive aracılığıyla kullanılabilir. Google Slaytlar ile sunular tasarlanabilir ve görüntülenebilir. Sunumlara resim, video, ses gibi medya dosyaları eklenerek sunumlar zenginleştirilebilir. Gerçek zamanlı işbirliği özelliği ile aynı anda birden fazla kişiye sunum üzerinde çalışabilme olanağı tanır. Google Drive çevrimdışı erişim ayarlarını yaptıktan sonra internet bağlantısı yokken bile Google Slaytlar dosyalarına erişebilmektedir. İnternet bağlantısı olan her cihazdan kullanılabilir olmasının yanında bulut tabanlı yapısı, sunumlarınızın otomatik olarak kaydedilmesini sağlayarak veri kaybını engeller. Kullanıcı dostu arayüz ve hazır şablonlar ile kullanıcılara kolay ve şeffaf bir kullanım sağlar. Sunumlarınız üzerinde yapılan değişiklikler otomatik olarak kaydedilir ve sunumların kolayca paylaşılmasına olanak sağlar. Pawtoon: Powtoon, çevrimiçi bir animasyon video ve sunum oluşturma aracıdır. Kullanıcılara, çeşitli hazır şablonlar, karakterler, animasyonlar ve efektler kullanarak etkileyici ve eğlenceli videolar ve sunumlar hazırlama imkanı sunar. Animasyonlu videolar oluşturma, sunumlar hazırlama, eğitim materyalleri oluşturma, pazarlama ve tanıtım videoları oluşturma, sosyal medya içeriği oluşturma gibi temel işlevleri ve kullanım alanları mecvuttur. Powtoon, teknik bilgiye ihtiyaç duymadan, herkesin kolayca profesyonel videolar ve sunumlar hazırlayabileceği, sürükle-bırak özellikliği olan, kullanıcı dostu bir araçtır. Hazır şablonlar ve öğeler bulundurduğundan içerik oluşturmada zamandan tasarruf sağlar.  Canva: Canva, herkesin kolayca tasarım yapıp paylaşabileceği, sosyal medya içeriklerinden sunumlara, afişlerden videolara kadar geniş bir yelpazede görsel oluşturma imkanı sunan çevrimiçi bir platformdur. Tasarım oluşturulurken Canva, birçok hazır şablon sunduğu gibi sıfırdan bir şablon tasarımı oluşturulmasına da imkan tanır. Canva'da sosyal medya gönderisi, sunum, afiş gibi birçok içerik türü tasarlanabilir. Metin, resim, video, simge ve diğer öğeler eklenerek tasarımlar özelleştirilebilir. Hazırlanan tasarımlar tamamladıktan sonra, tasarım kaydedilebilir veya paylaşılabilir. Canva'nın ücretsiz planında birçok özellik mevcuttur, ancak daha fazla şablon, araç ve içerik için Pro sürümüne geçiş yapabilabilir. Emaze: Emaze, sunumları ve diğer görsel içerikleri sıradanlıktan çıkarıp izleyicileri etkileyecek dinamik ve görsel açıdan zengin tasarımların yapılmasına olanak tanıyan, kullanıcı dostu arayüzü olan; teknik bilgi gerektirmeden herkesin kolayca kullanabileceği bir platform sunan; geniş şablon yelpazesi ve özelleştirme seçenekleri ile tasarım sürecini hızlandırarak zamandan tasarruf edilmesini sağlayan ve bulut tabanlı yapısı sayesinde çalışmaların internet bağlantısı olan herhangi bir cihazdan erişebilmesi ve düzenleyebilmesi imkanı sağlayan çevrimiçi bir platformdur. Prezi: Prezi, geleneksel slayt tabanlı sunumların aksine, daha dinamik ve etkileşimli sunumlar oluşturmaya olanak tanıyan bir sunum yazılımıdır. Prezi; sunumları doğrusal bir sıradan ziyade, bir harita veya tuval üzerinde gezinerek sunma imkanı sunar ve bu durum, konular arasındaki ilişkileri ve genel resmi daha iyi göstermeye yardımcı olur. Animasyonlar, geçişler ve yakınlaştırma efektleri ile sunumlar daha ilgi çekici hale getirilebilir ve izleyicilerin dikkati daha uzun süre korunabilir. Bu sayede dinamik ve etkileşimli sunumların oluşturulmasına olanak sağlar. Prezi, bulut tabanlı bir platform olduğu için çevrimiçi olarak kullanılabilir. Ayrıca, çevrimdışı kullanım için sunumlar indirilebilir. Çeşitli hazır şablonlar ile hızlıca sunumlar oluşturulabilir. Kullanıcılar, kendi tasarımlarını ve içeriklerini ekleyerek sunumları kişiselleştirebilirler. Prezi, sunumlarınızı geleneksel slaytların ötesine taşıyarak, görsel açıdan çarpıcı ve dinamik bir deneyim sunar. Bu sayede, sunum izleyicilerinin dikkatini çekmek ve verilmek istenilen mesajın daha etkili bir şekilde iletilmesi sağlanır. Ayrıca Prezi’nin kullanıcı dostu arayüzü sayesinde, teknik bilgiye sahip olmayanlar bile kolayca profesyonel görünümlü sunumlar hazırlayabilmektedir. Prezi'nin çevrimiçi ve çevrimdışı kullanım olanağı ile sunumlara her zaman ve her yerden erişilebilmektedir.   Kaynak Eryılmaz Toksoy, S. (2020). Dijital İçerik Geliştirme: Sunu Uygulamaları. A. Çebi (Ed.), Dijital Yeterlik: Dijital Çağda Dönüşüm Yolculuğu (3. Baskı, s. 55- 84) içinde. Pegem Akademi, Ankara.

Dijital vatandaşlık kavramından önce vatandaşlık tanımına bakıldığında, TDK (2019b) vatandaşı, “yurttaş” olarak; yurttaşı ise "yurtları veya yurt duyguları bir olanlardan her biri" olarak tanımlamaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile dijital araçlar ve uygulamaların kullanımı yaygınlaşmış ve ülkeler bazında içinde bulundukları topluma vatandaşlık bağı ile bağlı olan bireyler, e-devlet, e-vatandaşlık gibi dijital teknolojileri kullanmaya başlamıştır. Dijital vatandaş olarak bir bireyin tanımlanabilmesi için öncelikle dijital araçları kullanarak iletişim kurabiliyor olması gerekmektedir. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Topluluğu (ISTE), 21. yüzyıl için teknoloji, yenilikçilik, iletişim, iş birliği, araştırma, sorun çözme ve dijital vatandaşlık gibi yeterlilikler belirlemiştir. Bu yeterlikleri tanımlamadan önce dijital vatandaşlık kavramını açıklamak gerekmektedir. ISTE (2008), dijital vatandaşlık kavramını, bireylerin bilgi ve iletişim teknolojilerini hem yasal hem de etik kurallara uygun bir şekilde, güvenliği gözeterek ve sorumluluk bilinciyle kullanmaları ve çevrimiçi dünyada bu ilkeleri savunup uygulamaları olarak açıklamıştır. Dijital vatandaşın dijital okuryazarlık becerilerine sahip olması gerekmektedir. Dijital vatandaşın dijital araçları ve platformları temel düzeyde kullanılabilmesi yeteneğinin dışında, interneti ve dijital teknolojileri etik, sorumlu ve güvenli bir şekilde kullanması; hak ve sorumluluklarını bilmesi; hangi dijital kanallardan katılım göstereceğini anlaması ve çevrimiçi gizlilik ile güvenliği sağlamak gibi konularda bilgi ve sorumluluk sahibi olması gerekmektedir.  Dijital vatandaşlık konusundaki araştırmalar incelendiğinde Ribble (2011), dijital vatandaşlık için 9 farklı boyut belirlemiştir. Bu boyutlar: Dijital Etik: Bireyin, dijital ortam prosedürlere ve yürütme standartlarına uyması. Dijital İletişim: Bireyin, bilgileri dijital ortamlardan iletmesi. Dijital Okuryazarlık: Bireyin, dijital araçları ve ortamları temel düzeyde kullanabilmesi. Dijital Erişim: Bireyin, topluma dijital olarak katılması. Dijital Ticaret: Bireyin, dijital ortamlarda hem alış hem de satış yapması. Dijital Haklar ve Sorumluluklar: Bireyin, dijital dünyada özgürlük sınırlarını belirlemesi.  Dijital Güvenlik: Bireyin, kendini koruması için dijital ortamlarda önlem alması.  Dijital Sağlık: Bireyin, dijital dünyada hem fiziksel hem de psikolojik iyi olması. Dijital Hukuk: Bireyin dijital dünyadaki eylemlerinden sorumlu olması.  Günlük hayatlarında insanların birbirleri ile iletişim kurarken dikkat ettikleri etik değerler olduğu gibi dijital araçları kullanarak dijital vatandaşların da etik değerlere dikkat etmesi ve etik davranışlar sergilemesi oldukça önemlidir.  Kaynak Yaman, F. (2020). İletişim ve İş Birliği: Dijital Ortamlarda Vatandaşlık, Etik ve Kimlik Yönetimi. A. Çebi (Ed.), Dijital Yeterlik: Dijital Çağda Dönüşüm Yolculuğu (3. Baskı, s. 55- 84) içinde. Pegem Akademi, Ankara.

Teknoloji gün geçtikçe gelişmekte ve dijital teknolojilerin kullanımı günümüzde yaygınlaşmaktadır. Dijital teknolojilerin birçok konuda insan yaşamını kolaylaştıran avantajlarına şahit olunurken dijital ortamlarda gerçekleştirilen saldırılar ile de yüzleşilebilmektedir. Dijital teknolojilerin güvenli bir şekilde kullanılması için öncelikle var olan tehlikelerin farkında olmak gerekmektedir. Aşağıda dijital ortamlardaki tehlikeler ve saldırı girişimleri hakkında bilgiler verilmektedir. Güçsüz Şifreler (Weak passwords) Güçsüz şifreler, kolayca tahmin edilebilir veya kırılabilir olan şifrelerdir. Bu tür şifreler saldırganlar tarafından kolayca ele geçirilebilmektedir. Donanımsal araçlara veya çevrim içi hesaplara erişim için kullanılan parolalar, verilerin güvenliği ve gizliliği açısından temel bir öneme sahiptir. Özellikle sosyal medya, çevrim içi platformlar ya da e-alışveriş hesaplarında güçlü parolalar kullanmaya  dikkat edilmelidir. Güçlü parola oluşturmak için şu yöntemler uygulanabilir: Oluşturulacak parolanın en az sekiz karakter uzunluğunda olmasına dikkat edilmelidir. Parola, büyük ve küçük harfler, rakamlar ve özel karakterler (*, ?, vb.) içermelidir. Hesaplarda kullanılan parolaların birbirinden farklı olmasına özen gösterilmelidir. Kullanılan parolalar, belirli aralıklarla değiştirilmelidir. Kolay tahmin edilmesini önlemek için kişisel bilgileri içeren parolalar kullanılmamalıdır. Ardışık numara veya harflerin kullanılmaması gerekmektedir. Çünkü bu tarz parolaların, saldırganlar tarafından deneme yanılma yöntemiyle veya şifre kırıcı yazılımlar aracılığıyla tahmin edilmesi kolay olmaktadır. Örneğin, "1234567" veya "abc123" gibi parolalar, zayıf parolalar olarak kabul edilebilir.  Omuz Sörfü (Shoulder Surfing) Omuz sörfü, kişisel bilgilerinizin (parolalar, özel dosyalar, internet aktiviteleri gibi) yakın mesafenizdeki kişiler tarafından gizlice izlenmesi işlemidir. Saldırgan, siz fark etmeden parola bilgilerinize veya normal şartlarda erişemeyeceği bilgilerinize, çok yakın bir fiziksel mesafeden kullanmış olduğunuz cihaz üzerinden ulaşmayı hedefler. Bu şekilde size farkettirmeden bilgilerinizi çalabilir. Bu tür omuz sörfü saldırılarına karşı dikkatli olunmalıdır. Sanal Casusluk (Stalking) Saldırganın bir kişiyi internet ortamında (sosyal medya, bloglar, fotoğraf paylaşım siteleri vb.) hedef alarak ona zarar vermek veya onu korkutmak için o kişi hakkında bilgi toplama sürecine denir. Sanal casusluk faaliyetleri, genellikle gizli ve anonim bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Sosyal Mühendislik (Social Engineering) Sosyal Mühendislik bireysel etkileşim yoluyla gerçekleşen ve birden fazla kötü niyetli eylemi içeren bir saldırı türüdür. Bu saldırıda, kurban psikolojik manipülasyonlarla yönlendirilerek güvenlik veya gizlilik ihlallerine sebep olur ya da kişisel bilgilerini başkalarıyla paylaşması sağlanır. İnsanların güvenini, yardımseverliğini, merakını veya korkusunu kullanarak bilgi veya erişim elde etmeye çalışırlar. Sosyal mühendislik saldırıları genellikle belirli bir döngüye dayanır ve bu döngüde saldırganın yapacakları dört aşamada gerçekleşir: 1) Hedefini seçer, bilgi toplar ve saldırı planını yapar.  2) Hedefle iletişim kurarak güvenini kazanır ve kontrolü ele alır.  3) Verileri çalar, bozar veya kötüye kullanır.  4) İzlerini siler ve saldırıyı sonlandırır.  Sosyal mühendislik türleri arasında, belirli saldırı döngülerine sahip olan olta saldırıları ve kimlik avı saldırıları da bulunmaktadır. Olta Saldırıları (Fishing): Olta saldırıları (phishing), siber suçluların kurbanlarını kandırarak hassas bilgilerini (şifreler, kredi kartı bilgileri, kişisel veriler vb.) ele geçirmeye çalıştığı bir sosyal mühendislik saldırısıdır. Olta saldırılarında, kurbanın giriş bilgileri, kredi kartı numaraları gibi hassas bilgileri ifşa etmeleri için saldırganlar tarafından sahte  e-postalar,  web  siteleri veya diğer iletişim biçimlerinin kullanılması ile kandırıldığı bir saldırı türüdür. Bu tür saldırılarda kurbanın duyguları suistimal edilerek kurbanda aciliyet veya korku hissi oluşturarak dikkatsizce işlem yapmasına sebep olmaktadır. Tam tersi bir şekilde kurban ile duygusal bir bağ kurulup güven sağlanarak da bilgi elde edilebilir. Kimlik Avcılığı (Phishing): Kredi kartı verileri, kullanıcı isimleri ve şifreler gibi hassas bilgileri çalmayı hedefleyen bu saldırı biçimi, genellikle e-posta veya anlık mesajlar yoluyla gönderilen ve güvenilir görünen bağlantılarla yapılır. Bağlantıya tıklandığında, cihazlara zararlı yazılım bulaşır. Siber Zorbalık (Cyber-bullying) İnsanların birbirleriyle iletişim kurduğu dijital alanlarda (SMS, mesaj uygulamaları, sosyal medya, forumlar, oyunlar) başkalarına yönelik olumsuz, zarar verici, yalan, kaba, başkalarını utandırmayı veya aşağılamayı amaçlayan içeriklerin paylaşılması ya da yayılması, siber zorbalık olarak tanımlanır. Bu, paylaşımları da kapsar. Yaygın görüldüğü ortamlar: Facebook, Instagram, Snapchat, Twitter gibi sosyal ağlar, kısa mesaj servisleri, anlık mesajlaşma uygulamaları ve e-postalar. Çevrim İçi Dolandırıcılık (Sahtecilik ve Hilecilik) (Online Fraud And Scams) Çevrim İçi Dolandırıcılık, internet üzerinden yapılan dolandırıcılıklar, kullanıcıların sahte web siteleri, e-postalar veya reklamlar yoluyla kandırılarak kişisel bilgilerini vermesi ve bunun sonucunda maddi kayıplar yaşamasıdır. Örneğin, sahte bir online alışveriş sitesinde ödeme yapılmasına rağmen ürün veya hizmetin alınamaması bu duruma bir örnektir.   İnternetin kolay erişilebilirliği ve sosyal medya gibi platformlardaki kullanımının yaygınlığına rağmen, kişisel verilerin işlendiği banka, sağlık, e-devlet gibi daha özel bilgilerin işlendiği alanlarda interneti bilinçli ve güvenli kullanmak için gerekli teknik bilgi ve becerilere sahip olmalıyız.   Kaynak Çolak, C. (2020). Dijital Güvenlik: Donanımsal Teknolojilerde ve Çevrim İçi Ortamlarda Güvenlik. A. Çebi (Ed.), Dijital Yeterlik: Dijital Çağda Dönüşüm Yolculuğu (3. Baskı, s. 385- 421) içinde. Pegem Akademi, Ankara. Emül, Y. & Çubukçu Çerasi, C. (2023). Understanding Social Engineering and Phishing Attacks: An In-Depth Analysis. In: Çevik Tekin, İ. (ed.), Management Information Systems: Digital Transformation Management in Businesses. Özgür Publications.

edX 2012 yılında Harvard Üniversitesi ve MIT iş birliğiyle kurulan edX, 2021 yılında 2U Inc. tarafından satın alınmıştır. Dünyanın önde gelen üniversiteleri ve kuruluşları tarafından sunulan binlerce çevrim içi kursa ev sahipliği yapan platform, geniş bir yelpazede ücretsiz ve ücretli eğitim içerikleri sunarak bireylerin kişisel ve profesyonel gelişimlerine katkı sağlamaktadır. Kullanıcılar, yapay zeka, veri bilimi, işletme, sağlık bilimleri ve daha birçok alanda uzman eğitmenlerden ders alarak, sertifikalar ve hatta akredite online dereceler edinebilirler. Açık kaynaklı yazılım platformu Open edX altyapısını kullanarak, dünya çapında eğitim ve öğretim erişilebilirliğini artırmayı amaçlamaktadır. Kaynak Coursera  Coursera, 2012 yılında Daphne Koller ve Andrew Ng tarafından, dünyanın dört bir yanındaki öğrencilere hayat değiştiren öğrenme deneyimleri sağlama vizyonuyla kurulmuş küresel bir çevrimiçi öğrenme ve kariyer geliştirme platformudur. Coursera, önde gelen üniversitelerden ve şirketlerden çevrimiçi kurslara ve derecelere erişim sağlamaktadır. küresel bir çevrimiçi öğrenme ve kariyer geliştirme platformudur. 350'den fazla önde gelen üniversite ve şirketle ortaklık kurup dünya çapında esnek, uygun fiyatlı, işe yönelik çevrimiçi öğrenim sunmaktadır. Coursera’da ücretsiz veya ücretli kurslar ve sertifika imkanları bulunmaktadır. Kaynak 1, Kaynak 2 Udemy Udemy, 2010 yılının başlarında Eren Bali, Oktay Çağlar ve Gagan Biyani tarafından kuruldu. Udemy, öğrencilere ve yetişkinlere yönelik, profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan kurslarla dolu bir çevrimiçi öğrenme platformudur. Platform hem eğitmenlere seçtikleri konularda çevrim içi kurslar oluşturma imkanı vermekte hem de kurs almak isteyenlere çevrimiçi öğrenme fırsartı sunmaktadır. Eğitmenler, video, PowerPoint sunumları, PDF belgeleri, ses dosyaları, zip dosyaları ve canlı dersler gibi çeşitli içerikleri platforma yükleyebilirler. Udemy’i kimi şirketler (Udemy for Business), çalışanlarını terfi ettirmek için kullanmaktadır. Öğrenciler ise iş ile ilgili becerilerini geliştirmek için Udemy üzerinden kurslar alabilmektedir. 75 binden fazla eğitmen, 250 binden fazla kurs ve 75 dil içeriği ile oldukça zengin bir eğitim platformudur. Udemy’de ücretsiz ve ücretli kurs içerikleri bulunmaktadır. Kaynak FutureLearn FutureLearn, dünya çapında önde gelen üniversiteler ve kurumlarla iş birliğiyle sunulan çeşitli kursları barındıran bir geniş açık çevrimiçi kurslar (MOOC) platformudur. Kullanıcılar, farklı alanlarda geniş bir ders yelpazesi arasından tercih yapabilirler. Her kurs, video dersler, okuma materyalleri, quizler ve forumlar gibi etkileşimli öğrenme araçları ile zenginleştirilmiştir. Bu sayede kullanıcılar, aktif bir öğrenme süreci yaşayabilirler. Kullanıcılar, derslere istedikleri zaman ve yerden erişebildiklerinden esnek bir öğrenme içkanı sunulmaktadır. Platformda hem ücretli hem de ücretsiz içerikler bulunmaktadır. Kaynak Khan Academy  Herkese, her yerde, dünya standartlarında ve ücretsiz bir eğitim imkanı sağlama misyonu olan ve kar amacı gütmeyen bir kurum olan Khan Academy, öğrenmek isteyen herkes için ücretsiz eğitim desteği vermektedir. Öğrenciler, kendi hızlarına göre alıştırmalar yaparak eksik oldukları konularda ilerleme kaydedebilir ve öğrenme süreçlerini hızlandırabilirler. Öğretmenler ise öğrencilerinin bilgi eksikliklerini belirleyip her bir öğrenciye özel ödevler vererek ihtiyaçlarını birebir karşılayabilirler. Matematik ve fen bilimleri gibi bir  çok konuda içerikleri bulunmaktadır.  Sunulan tüm içerikler ise tamamen ücretsizdir. Kaynak Udacity  Udacity , Stanford Üniversitesi tarafından 2011 yılında sunulan ücretsiz bilgisayar bilimi dersleri ile başlayan büyük çaplı açık çevrimiçi kurslar sunan bir platformdur. Platform, hem bireysel öğrenicilere hem de şirketlere yönelik kurslar sunarak, teknoloji alanında kendini geliştirmek isteyen profesyoneller için önemli bir kaynak sağlamaktadır.  Bu çevrim içi eğitim platformu, özellikle teknoloji ve iş dünyasına yönelik Nanodegree (Nano Derece) programlarıyla tanınır. Yapay zeka, veri bilimi, programlama, bulut bilişim ve dijital pazarlama gibi alanlarda eğitimler sunar.  Ücretsiz ve ücretli kurs içerikleri mevcuttur. Kaynak BTK Akademi BTK Akademi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bünyesinde, bilgi teknolojileri alanında eğitim ve gelişim fırsatları fırsatlarını desteklemek amacıyla 2017 yılında kurulmuş bir eğitim merkezidir. Sınıf içi ve çevrim içi eğitimlerle bilgi teknolojileri alanında derinlemesine bilgi ve pratik deneyim sunan BTK Akademi, 2.5 milyondan fazla kullanıcıya ulaşan çevrim içi eğitim portalı ile Türkiye’nin dijital dönüşümüne katkı sağlamaktadır.  Bu merkez, hem yeni başlayanlara hem de profesyonellere yönelik çeşitli eğitim programları sunmaktadır. Tüm eğitimler ücretsiz olup, katılımcılara eğitim sonunda sertifika verilmektedir.  Kaynak

İnternette arama yaparken sonuca daha kolay ulaşabilmek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir: Arama Operatörleri Joker Karakterler  Anahtar Kelime Belirleme 1. ARAMA OPERATÖRLERİ Operatör Açıklama Örnek ‘’ ‘’ Arama motoruna girilen anahtar kelimeleri tam olarak girilen sırayla içeren sonuçların listelenmesini sağlar.  "Ankara Kalesi" @ Genellikle sosyal medya ve e-posta gibi belirli platformlarda kullanıcıları aramak, etiketlemek veya bahsetmek için kullanılan önemli bir semboldür. @instagram  # Genellikle sosyal medya etiketleri (hashtagler) ile ilgili arama yapmak için kullanılır. #23Nisan - İstenmeyen kelimeleri hariç tutar. Kaynama noktası- su OR Girilen kelimelerden herhangi birinin olduğu sitelerin arama sonuçlarında listelenmesini sağlar.  Bilgisayar OR tablet AND Arama sorgusunda AND ile birlikte aratılan iki kelimenin ikisinin de bulunduğu sonuçları getirir. Elma AND kırmızı Site Sadece belirli bir web sitesindeki sonuçları göstermek için kullanılır. site:twitter.com #AI inurl URL'sinde belirli bir kelime veya ifade içeren web sayfalarını bulmak için kullanılır. inurl:blog allintitle Aranan kelimelerin tam olarak web sayfasının başlığında yer alması istenildiğinde kullanılır. allintitle:İstanbul tarihi mekanlar relate Belirli bir web sitesini, benzer içeriklere veya konulara sahip diğer web sitelerini bulmayı sağlar. related:wikipedia.org define Bir kelimenin veya ifadenin tanımını hızlıca bulmak için kullanılır. Özellikle karmaşık veya teknik terimlerin anlamlarını öğrende oldukça faydalıdır..  define:fotosentez   2. JOKER KARAKTERLER (Trunsaction) Veri tabanları ve arama motorlarında, bir veya birden fazla karakterin yerini tutmak amacıyla joker karakterler semboller olarak kullanılır. Joker karakterler içinde en çok yıldız (*) ve soru işareti (?) kullanılır. Kullanıcı 'bulut*' ifadesini kullanarak arama yaptığında, 'bulut' kelimesinden üretilmiş farklı kelimeleri barındıran sonuçlar görüntülenir. * işareti, aramalarda bilinmeyen karakterlerin yerine geçerek sonuçları genişletir. Örneğin, *ağzı, “aslanağzı” ve “yavruağzı” sözcüklerini bulur. Soru işareti sembolü, sql ve bazı özel sistemlerde yalnızca bir karakteri temsil etmektedir. Örneğin , "Telefon model A?5" aratıldığında; "Telefon model A75" "Telefon model A25" ve "Telefon model A05" sözcükleri bulunur.  Veritabanları arasında sembol kullanımı farklılık gösterdiğinden, her bir veritabanının kendine özgü sembollerin işlevlerini öğrenmek için 'Yardım' veya 'Arama İpuçları' bölümlerine bakmak en doğrusudur. 3. ANAHTAR KELİME BELİRLEME  Arama yapılırken daha çok net ve anlamlı terimler tercih edilmelidir. Bu terimleri anahtar kelimeler olarak düşünebiliriz. Veri tabanları ve arama motorları, arama sorgularını farklı şekillerde yorumlayabilmektedir. Genellikle cümleyi kelime kelime değil, bir bütün olarak algılarlar. Bu durum, istediğimizden farklı sonuçlar almamıza yol açabilir. Soru cümleleri veya basit cümleler, arama sonuçlarını etkili bir şekilde filtrelemediği için anahtar kelime olarak uygun değildir. Bu sebeple arama yapılırken aratılmak istenilen içeriklerle ilgili iyi seçilmiş anahtar kelimerin kullanılmasında fayda vardır. Arama terimlerinin eş anlamlılarını ve ilgili kavramları içeren bir anahtar kelime listesi oluşturmak, ilk arama yetersiz kaldığında alternatifler sunarak arama sürecini kolaylaştırır. Anahtar kelime listesi oluşturmak için Moradam, WordStream, Wordtracker ve KeywordEye gibi anahtar kelime öneri uyulamaları kullanılabilir.   Kaynak: Çebi, A. (2020). Dijital Yeterlik: Dijital Çağda Dönüşüm Yolculuğu.Pegem Akademi, Ankara.

    Bilgisayar sistemlerinin metin, görüntü, ses gibi farklı veri türlerini işleyerek orijinal içerik oluşturmasında etkilli olan Üretken Yapay Zeka hakkındaki bilgilendirici paylaşımımıza aşağıdaki sosyal medya adreslerimizden ulaşabilirsiniz.                      

    Yapay zeka ile yüz ifadeleri verilen ve seslendirilen Cumhuriyetimizin kurucusu, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü ebediyete irtihalinin 85. yıl dönümünde rahmetle anıyoruz.                       

    "Yapay Zeka"ya ilişkin  bilgilendirmeye aşağıdaki sosyal medya adreslerimizden erişebilirsiniz ve bizi takip edebilirsiniz.                     

    Türkiye'de internetin 30. yılına ilişkin  bilgilendirmeye aşağıdaki sosyal medya adreslerimizden erişebilirsiniz ve bizi takip edebilirsiniz.