Yapay zekâ teknolojilerinin hızlı gelişimi, bilimsel araştırma ve yayıncılık alanında önemli fırsatlar ve kolaylıklar sunmaktadır. Metin üretimi, veri analizi ve kaynak önerisi gibi süreçlerde araştırmacılara destek sağlayan bu sistemler, aynı zamanda çeşitli riskleri de beraberinde getirmektedir. Özellikle üretken yapay zekâ araçlarının gerçek dışı bilgiler, uydurma kaynaklar ve yanıltıcı içerikler üretme potansiyeli, bilimsel bilginin güvenilirliğini tehdit edebilmektedir. Büyük dil modelleri (LLM’ler), çok büyük veri kümeleri üzerinde eğitilerek dildeki örüntüleri öğrenir. Bu modeller, öğrendikleri kalıplara dayanarak yeni içerikler üretir. Ancak bu üretim süreci her zaman güvenilir olmayabilir. Özellikle üretken yapay zekâ (GenAI) araçlarında "halüsinasyon" adı verilen bir sorun sıkça görülmektedir. Yapay Zekâ Halüsinasyonu Nedir? Yapay zekânın gerçekte olmayan yanlış veya uydurma içerik (bilgi, kaynak, görsel ya da ses gibi) üretmesidir. Ürettiği içerikler gerçek gibi sunulduğu için fark edilmesi zordur. ChatGPT, Gemini gibi metin üretici yapay zekâsohbet araçları, istenen akademik referanslar hakkında uydurulmuş başlıklar, makaleler, içerikler veya yazarlar oluşturabilir. Benzer şekilde, görsel üreten yapay zekâ araçları, örneğin bir insan eli çizerken, modelin eğitiminde kullanılan verilerin anatomik değil de görsel örüntülere dayanması nedeniyle görüntüye fazla  veya eksik parmaklı el ekleyebilir. Ses tabanlı yapay zekâlarda ise yanlış aksan kullanımı veya ses içeriklerinde bozulmalar meydana gelebilmektedir. Yapay zekâ, bilimsel araştırmalarda hız ve verimlilik sağlama gibi önemli avantajlar sunar. Ancak, bu teknolojinin kötüye kullanılması veya yanlış sonuçlar üretmesi durumunda, ciddi riskler ortaya çıkabilir. Çünkü yapay zekâ araçlarının bazı temel sınırlamaları vardır: Bilinç sahibi olmamaları, özgün fikirler üretememeleri ve tamamen eğitim verilerine bağımlı olmaları nedeniyle, bu veriler eski, hatalı ya da önyargılı olabilir. Ayrıca, kaynak göstermeleri istendiğinde bile uydurma referanslar sunabilirler. Üretken yapay zekâ araçları, kötü niyetli kişiler tarafından tamamen uydurma ve yanıltıcı içerikler oluşturmak için kullanılabilir. Tüm bu özellikler, bilimsel bütünlüğün zarar görmesine, yanlış bilgilerin literatüre girmesine ve etik dışı içerik üretiminin kolaylaşmasına yol açarak ciddi tehlikeler oluşturur. Bu nedenle, yapay zekâ kullanılırken avantajlarının farkında olmak kadar, ortaya çıkabilecek riskleri de göz önünde bulundurarak dikkatli ve sorumlu davranmak büyük önem taşır. Yapay zekânın risklerine karşı dikkat edilmesi gerekenler: Yapay zekâ çıktıları, doğrulanmadan kullanılmamalıdır. Kaynaklar mutlaka kontrol edilmelidir. Eğer yapay zekâkullanıldıysa yapay zekânın kullanıldığı açıkça belirtilerek şeffaflık ve etik kurallara uyulmalıdır. Yapay zekâ, bilimsel üretkenliği artıran güçlü bir araç olabilir. Ancak bilinçsiz ya da kötü niyetli kullanımı; yanlış bilgi üretimi, sahte yayınlar ve  güvenin sarsılması gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Özellikle bilimsel araştırma ve yayın yapanlar, yapay zekânın avantajlarından faydalanırken risklerine karşı da dikkatli olmalıdır. Kaynaklar Slat, B. (2019, April 10). Introduction to Generative AI. University of Illinois. https://guides.library.illinois.edu/generativeAI/hallucinations  Kocak Z. Publication Ethics in the Era of Artificial Intelligence. J Korean Med Sci. 2024 Jul;39(33):e249. https://doi.org/10.3346/jkms.2024.39.e249 Elali, F. R., & Rachid, L. N. (2023). AI-generated research paper fabrication and plagiarism in the scientific community. Patterns, 4(3), 100706. doi:10.1016/j.patter.2023.10070

Bilimsel bilgiye erişim ve bu bilgiyi etkili bir şekilde kullanmak, günümüz araştırmacıları için hâlâ büyük bir meydan okumadır. Geleneksel akademik araçların sınırlılıkları, araştırma süreçlerini yavaşlatmakta ve potansiyel keşiflerin önüne engel koymaktadır. Bu zorluklara çözüm üretmek amacıyla geliştirilen yapay zekâ destekli yeni nesil platformlar, bilimsel araştırmayı daha erişilebilir, hızlı ve verimli hâle getirmeyi hedefliyor. OpenRead, Semantic Scholar, Consensus ve SciSpace gibi yenilikçi girişimler; bilgiye erişimi demokratikleştiren, araştırmacıların zamanını en iyi şekilde değerlendirmesini sağlayan ve bilimsel ilerlemeyi hızlandıran çözümleriyle araştırma dünyasında dönüşüm yaratıyor. OpenRead Her yıl bilim dünyasında çığır açan gelişmeler yaşanıyor; ancak araştırma süreci hâlâ verimsizliklerle karşı karşıya. OpenRead, yapay zekâ teknolojilerini kullanarak bu süreci kökten dönüştürmeyi hedefliyor. Amacı, araştırma verimliliğini artırmak, bilimsel ve insani ilerlemeleri hızlandırmak ve bilgi keşfi sürecini yeniden şekillendirmek. Gelişmiş AI araçlarını araştırma ekosistemine entegre eden OpenRead, araştırmacılara benzersiz yetenekler kazandırarak inovasyonun önünü açıyor. OpenRead'in AI destekli arama özelliğiyle, 300 milyondan fazla akademik makale ve trilyonlarca web kaynağına ulaşarak kapsamlı araştırmalar yapabilirsiniz. Gerçek zamanlı güncellenen makale arama sistemi, 20.000’den fazla dergiden en güncel yayınları sunar ve Oat’ın verdiği yanıtların doğruluğunu destekler. Web araması ise insan yaşamından evrene kadar oldukça geniş konu alanını kapsayan geniş veri kaynakları sunar. Oat, OpenRead’in yaratıcı ve akıllı yapay zekâ asistanıdır; ismi hem "cat" hem "OpenRead" kelimelerinden ilham alır. İnternete erişim yeteneği sayesinde en güncel ve güvenilir bilgileri sunar. Kodlama ve veri analizi gibi odak gerektiren görevlerde dikkat dağınıklığını önlemek için internet erişimi kolayca kapatılabilir. Ayrıca Oat, tüm sohbet geçmişini hiyerarşik bir ağaç yapısında kaydederek geçmiş konuşmalarınıza kolayca dönmenizi sağlar. OpenRead'in "Trending" özelliği, geleceğin yeniliklerini keşfetmenizi sağlar. Kullanıcı etkileşimlerini analiz eden algoritmalar, en ilgi çekici makaleleri öne çıkarır ve sizin araştırmanızın da bu listede yer alma potansiyelini artırır. 1.000 farklı konu başlığına abone olarak, kendi alanınızdaki en son yayın ve gelişmeleri zahmetsizce takip edebilirsiniz. Semantic Scholar Semantic Scholar, araştırmacıların bilimsel literatürü daha kolay keşfetmelerini sağlamak amacıyla yapay zekâ destekli arama ve keşif araçları sunan, kâr amacı gütmeyen bir platformdur. 200 milyondan fazla akademik makaleyi yayınevleri, veri sağlayıcılar ve web taramaları aracılığıyla indeksler. Yapay zekâyı yaratıcı ve anlamlı şekillerde kullanarak bilimsel atılımları hızlandırmayı hedefler. Eşit erişimi teşvik eder, iş birliğine önem verir, cesur adımlar atar ve güvenilir, şeffaf AI çözümleri geliştirir. Semantic Scholar, araştırmacıların bir makalenin içeriğini hızlıca anlamalarına ve literatürdeki bağlantıları keşfetmelerine yardımcı olan araçlar sunar ve açık kaynaklı çalışmalarla araştırma topluluğuna katkıda bulunur. Consensus Consensus, yapay zekâ destekli bir akademik arama motorudur ve amacı, dünyadaki en iyi uzman bilgisini herkes için erişilebilir ve anlaşılır hale getirmektir. Akademik araştırmalara ulaşmanın zorluklarını ortadan kaldırmayı hedefleyen Consensus, hem araştırmacılar hem de meraklı bireyler için bilimsel bilgiye erişimi kolaylaştırmayı amaçlar. Kurucularından Eric Olson, geleneksel akademik araçlarla bilgiye ulaşmanın zorluğundan yola çıkarak bu platformu herkesin kanıta dayalı içeriğe kolayca erişebilmesi için geliştirdiklerini belirtir. SciSpace Bilim insanlarının  önemli sorunlara çözüm ararken zamanlarını  sıradan görevlere harcamaları, önemli sorunlara yönelik çözüm geliştirme süreçlerini yavaşlatmaktadır. Bu sorundan yola çıkılarak 2015 yılında Shanu Kumar tarafından SciSpace kurulmuştur. Yapay zekâ desteğiyle her makale için basit açıklamalar ve bağlantılı, ilgili makalelere hızlı erişim sağlar. Bilimsel keşiflerin zamanında yapılması gerektiğine inanan SciSpace, araştırmacıların internet taraması, makale düzenleme gibi zaman kaybettiren işlerle uğraşmalarını engellemeyi hedefler. 200 milyonun üzerinde makale ve 50 milyonun üzerinde açık erişim PDF ile araştırmayı daha verimli hale getiren SciSpace, 2015’te kurulduktan sonra hızla bir araştırma platformuna dönüşerek bilimsel keşif ve öğrenmeyi hızlandırmaya odaklanmıştır. 2022’de daha erişilebilir ve iş birliğine dayalı bir platform olmak amacıyla SciSpace markasını benimsemiştir. Elicit Elicit, araştırmacıların sistematik literatür taramalarını ve bilimsel veri analizini hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlayan yapay zekâ destekli bir araştırma aracıdır. Profesyonel araştırmacılar için geliştirilen bu platform, yüzlerce akademik makaleyi dakikalar içinde analiz ederek özetleme, veri çıkarımı ve bilgi sentezi yapma süreçlerini otomatikleştirir. Elicit’in temel özellikleri arasında sistematik incelemeleri %80 daha kısa sürede tamamlama, tablo verileri dâhil olmak üzere yüzlerce makaleden otomatik veri çıkarımı yapma, tek tıklamayla tarama kriterleri oluşturma ve eleme işlemlerini gerçekleştirme gibi yetenekler yer alır. 125 milyondan fazla makalelik veri tabanıyla çalışır ve en fazla 500 ilgili çalışmayı anında analiz sürecine dahil edebilir. Tüm çıkarımlar, ilgili makalelerden alınan doğrudan alıntılarla şeffaf şekilde desteklenir. Ayrıca Elicit, hızlı ve düzenlenebilir araştırma raporları sunar; kullanıcıların yeni bir akademik alana kısa sürede hâkim olmasını sağlar ve her iddiayı doğrudan kaynağına kadar takip edebilme olanağı verir. Perplexity Perplexity, bilgiye ulaşma biçimini dönüştürmeyi amaçlayan; her seviyeden ve her konudan kullanıcıya hitap eden; sorulara doğrudan, kaynak gösterilmiş ve sadeleştirilmiş yanıtlar sunan; ücretsiz bir yapay zekâ arama motorudur. Herhangi bir soruyu sorduğunuzda interneti anında tarayarak, kolay anlaşılır, sohbet tarzında ve kaynak gösterilmiş cevaplar sunar. Kendisini bir "araştırma ortağı" olarak konumlandıran Perplexity, zaman kazandırarak ihtiyaç duyduğunuz kesin bilgiyi hızlıca sağlar.  Perplexity, geleneksel arama motorlarının aksine, bağlantılarla vakit kaybetmeden ihtiyacınız olan bilgiyi tek, kapsamlı bir yanıtla sunar. Sorulara gerçek zamanlı olarak internetten veri çekerek güncel bilgilerle cevap verir ve her yanıtını güvenilir haber kaynakları, akademik makaleler ve saygın bloglardan alınan alıntılarla destekler. Profesyonel araştırmalardan gündelik konulara kadar birçok konuda etkili bir bilgi kaynağıdır.  

Yapay zekâ artık sadece bir teknoloji değil, günlük işlerimizi kolaylaştıran vazgeçilmez bir yardımcı haline geldi. Claude, Gemini, ChatGPT, Microsoft Copilot ve DeepSeek gibi gelişmiş yapay zekâ asistanları; bilgiye ulaşma, içerik üretme, kod yazma, veri analiz etme ve daha pek çok konuda kullanıcılarına destek sağlıyor. Hem bireysel kullanıcılar hem de ekipler için tasarlanan bu araçlar, verimliliği artırırken zamandan tasarruf etmenizi sağlıyor. Bu sayfada, modern yapay zekânın sunduğu olanakları yakından tanıyarak sizin için en etkili dijital yardımcının hangisi olduğunu keşfedebilirsiniz.  Claude Claude, Anthropic tarafından geliştirilen bir yapay zeka asistanıdır ve işinizi en iyi şekilde yapabilmeniz için güvenli, doğru ve güvenilir bir şekilde tasarlanmıştır. Web, iOS ve Android platformlarında sohbet edebilir, kod yazabilir ve verileri görselleştirebilirsiniz. Ayrıca içerik oluşturma, düzenleme ve yazma konularında da size yardımcı olur. Metin ve görsel analizleri yapabilir. Claude’u kişisel kullanımınız için veya ekip çalışması yaparak ortaklaşa kullanabilirsiniz. Claude; büyük veri setlerini işleyebilir, etkili fikirler üretebilir, metin ve kod yazabilir, anlamanızı derinleştirebilir, zorlu durumlarda rehberlik edebilir ve odaklanmanıza yardımcı olacak şekilde karmaşık görevleri basitleştirebilir.   Gemini Gemini, metin, ses, görüntü gibi çeşitli veri türlerini işleyebilen çok modlu bir dil modeli arayüzüdür. Bu teknoloji, 2013'te kelimeleri matematiksel kavramlarla ilişkilendiren Word2Vec makalesiyle başlayıp, 2015'te nöral konuşma modellerinin tanıtılmasıyla gelişmiştir. Google'ın LLM'lerdeki (metin, ses, görüntü ve daha fazlasını işleme) son araştırmaları üzerine inşa edilen Gemini, konuşmalarda bir sonraki cümleyi, önceki cümlelere dayanarak tahmin etme yeteneği sunarak daha doğal bir konuşma deneyimi sunmaktadır. 2017'de Transformer teknolojisinin ve 2020'de bağlamı sürdürebilen sohbet yeteneklerinin gelişimi, üretken dil modellemeleri alanındaki önemli ilerlemeleri işaret etmektedir. Gemini, Mart 2023'te bir deney olarak başlamıştı ve o zamanlar Bard adıyla biliniyordu. İnsanlar onu birçok farklı amaç için kullanmaya başladılar: e-posta yazmak, kod sorunlarını çözmek, etkinlikler için fikirler geliştirmek, zor konuları anlamak ve daha pek çok şey. Şu anda, Gemini çok yönlü bir araç olarak pek çok konuda yardımcı olabiliyor.   Chatgpt Chatgpt, fikir üretme, yazma, düzenleme ve araştırma süreçlerinde güçlü bir asistandır. Toplantı özetleri oluşturur, yaratıcı çözümler geliştirir, üretkenliği artırır. Kod yazabilir, hataları ayıklayabilir, tekrar eden görevleri otomatikleştirebilir. Yeni API’leri keşfetmeyi, farklı konuları öğrenmeyi ya da bir hobiye başlamayı kolaylaştırır. Karmaşık soruları anlaşılır cevaplara dönüştürür. ChatGPT, web'de çok daha etkili arama yapma yeteneğine sahip. Gerekli bilgilere ulaşmak için bir arama motoruna gitmeye gerek kalmadan, güncel ve güvenilir kaynaklara bağlantılar içeren hızlı yanıtlar sunar. Sorular doğal bir sohbet diliyle yöneltildiğinde, web'den desteklenen bilgilerle kapsamlı yanıtlar verir. Takip sorularıyla derinleşen bu etkileşim, bağlamı anlayarak daha zengin ve tutarlı sonuçlar elde edilmesini sağlar. Verileri analiz etmek ve görsel olarak ifade etmek artık çok daha hızlı ve kolay. Grafikler oluşturmak, sayıları anlamlı içgörülere dönüştürmek için yalnızca birkaç adım yeterli. ChatGPT'ye bir görüntü hakkında sorular sormak da mümkün. Fotoğraf çekilerek ya da bir görsel yüklenerek ChatGPT ile görsel içerikler üzerine konuşulabilir. OpenAI o1 modeli, özellikle matematik, fen ve kodlama gibi teknik alanlarda daha derinlemesine düşünerek yanıt vermek üzere geliştirilmiştir. Karmaşık sorulara geçmeden önce daha fazla mantık yürütür, bu sayede daha sağlam ve güvenilir çözümler sunar.   Microsoft Copilot Microsoft Copilot, yapay zeka destekli bir dijital yardımcıdır ve kurumsal güvenlik ile gizliliği ön planda tutarak kullanıcıların üretkenliğini artırmayı hedefler. Copilot, çeşitli Microsoft uygulamaları ve hizmetleriyle entegre olarak çalışır ve kullanıcıların işleri daha hızlı ve verimli bir şekilde yapmasına olanak tanır. İçerik taslakları hazırlamak, içgörüler sağlamak veya görevleri yönetmek gibi işlemleri yapabilen bu AI, güvenlik ve gizliliği riske atmadan şirketlerin ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunar. Microsoft'un sunduğu farklı Copilot türleri, kullanıcılarına özelleştirilmiş işlevler sunar. Microsoft 365 Copilot, iş verilerini ve günlük uygulamaları entegre ederek kuruluşların üretkenliğini artırırken, Microsoft Security Copilot güvenlik işlemlerine odaklanır. GitHub Copilot ise yazılım geliştirme sürecinde yardımcı olur, kod yazmayı hızlandırır ve işbirliği için daha fazla enerji sağlar. Copilot, Microsoft’un günlük yaşam için dijital yardımcıları olup, her biri farklı işlevlere sahip olacak şekilde tasarlanmıştır.  DeepSeek DeepSeek, geleneksel arama motorlarının sınırlarını aşan yeni nesil bir arama teknolojisidir. Bilgilere daha derinlemesine ve isabetli biçimde ulaşmayı mümkün kılar. Yapay zeka destekli bu sistemdir, bilgiyi keşfetme ve elde etme yöntemlerini geliştirerek kullanıcı deneyimini üst düzeye çıkarır. Semantik arama algoritmaları kullanmaktadır. Bu teknoloji, bir sorgunun yalnızca kelime bazlı değil, aynı zamanda anlam ve bağlam açısından da değerlendirilmesini sağlar. DeepSeek'in bazı modelleri açık kaynaklıdır. Sonuç olarak, daha doğru ve amaça uygun içeriklere ulaşmak yapay zeka araçları ile artık çok kolay.

Günümüz dijital çağında bilgiye erişim hiç olmadığı kadar kolaylaştı; ancak bu kolaylık, beraberinde bilgi kirliliğini de getirdi. Sosyal medya, bloglar ve çevrim içi haber kaynakları gibi mecralarda her gün milyonlarca içerik dolaşıma giriyor. Bu içeriklerin bir kısmı bilgilendirici ve doğruyken, bir kısmı ise farkında olmadan ya da kasıtlı biçimde yanlış yönlendirme amacı taşıyor. Bu noktada sıklıkla duyduğumuz ama çoğu zaman birbiriyle karıştırdığımız üç önemli kavram öne çıkıyor: mezenformasyon, dezenformasyon ve malenformasyon. Her üçü de bilgiyle ilgili sorunlara işaret etse de, niyet ve içerik açısından birbirlerinden önemli ölçüde farklıdır. MEZENFORMASYON Gerçeğe dayanmayan bilgilerin herhangi bir kötü niyet ya da zarar verme amacı olmaksızın paylaşılması durumudur. Bu tür bilgi genellikle kişilerin yanlış anlamaları, eksik bilgiye sahip olmaları ya da teyit etmeden paylaşmaları sonucu yayılır. İyi niyetli olsa da yanlış bilgi olduğu için toplumsal algıyı olumsuz etkileyebilir. DEZENFORMASYON Kasıtlı olarak yanıltma ya da zarar verme amacıyla üretilen ve yayılan yanlış bilgidir. Dezenformasyon, özellikle manipülasyon, algı yönetimi ya da kamuoyunu yanıltmak amacıyla kullanılır. Bu tür bilgi, bilerek çarpıtılır ve gerçek dışı içeriklerle desteklenerek yayılır. MALENFORMASYON Gerçek ve doğru bilgilerin, zarar vermek amacıyla bağlamından kopartılarak ya da özel bir bilgiyi ifşa ederek paylaşılmasıdır. Malenformasyonda bilgi teknik olarak doğrudur ancak amacı, kişisel gizliliği ihlal etmek, itibarı zedelemek ya da nefret söylemi üretmektir.Bu üç kavramı doğru anlamak, dijital çağda bilinçli bir medya okuryazarı olmanın temel adımlarından biridir.    

Günümüzde dijital içerik üretimi, hem bireysel kullanıcılar hem de markalar için vazgeçilmez bir iletişim yöntemi haline geldi. Özellikle video içerikleri, sosyal medya platformlarında dikkat çekmenin ve etkileşim sağlamanın en etkili yollarından biri olarak öne çıkıyor. Ancak profesyonel görünümlü videolar üretmek için karmaşık yazılımlar ya da teknik bilgiye sahip olmak artık şart değil. Gelişen teknolojiler sayesinde, kullanıcı dostu arayüzlerle donatılmış birçok dijital araç, video üretimini herkes için erişilebilir ve kolay hale getiriyor. Bu yazıda, Adobe Express’ten Lumen5’e, Synthesia’dan InvideoAI’ye kadar öne çıkan video yapım araçlarını detaylarıyla tanıyacaksınız. Adobe Express, hiçbir deneyim gerektirmeden etkileyici videolar oluşturmanızı sağlayan, tarayıcı tabanlı ücretsiz bir video düzenleme aracıdır. Sosyal medya gönderileri, tanıtım videoları, slayt gösterileri ve kişisel projeler için ideal olan bu platform, kullanıcıya sürükle-bırak yöntemiyle kolay düzenleme imkânı sunar. Başlıca özellikleri: Şablonlar: Farklı tarz ve temalara uygun ücretsiz video şablonları sunar. Düzenleme Araçları: Videoları kırpma, hız ayarlama, ses ve animasyon ekleme gibi işlemler yapılabilir. Stok İçerikler: Telifsiz müzik, fotoğraf ve video arşivi içerir. Filtreler ve Efektler: Renk, parlaklık ve görsel filtrelerle geliştirme mümkündür. Paylaşım ve Zamanlama: Videolar farklı sosyal medya formatlarına göre yeniden boyutlandırılabilir, filigransız olarak indirilebilir ve Adobe Express Content Scheduler ile planlanıp paylaşılabilir. İş birliği: Gerçek zamanlı olarak diğer kullanıcılarla birlikte çalışma imkânı sunar. Tüm bu özellikler, kullanıcıların doğrudan tarayıcı üzerinden profesyonel kalitede videolar oluşturmasına olanak tanır.   Lumen5, işletmelerin ve markaların etkileyici sosyal medya videoları, hikayeler ve reklam içerikleri hazırlamasını kolaylaştırmak için geliştirilmiş bir video oluşturma aracıdır. Bu platform, hiçbir teknik bilgiye sahip olmayan kullanıcıların bile sadece birkaç dakika içinde profesyonel videolar oluşturabilmesini hedefler. Lumen5’in teknolojisi, video üretiminin teknik detaylarını otomatikleştirir. Ayrıca, platformun sunduğu zengin medya kütüphanesi sayesinde kullanıcılar, ihtiyaç duydukları görsel, video ve müzikleri dışarıdan aramadan doğrudan kullanabilirler. Böylece zaman kaybı ve ek maliyet olmadan içerik üretimi mümkün hale gelir.   123Apps, video, ses, PDF ve dosya dönüştürme işlemleri için geliştirilen kapsamlı bir çevrimiçi araç platformudur. Üyelik gerektirmeden erişilebilen bu araçlar, kullanıcı dostu arayüzü sayesinde her düzeyde kullanıcıya hitap eder. Video düzenleme tarafında; videoları kırpma, birleştirme, ses veya metin ekleme, logoyu kaldırma, döndürme, yeniden boyutlandırma ve hız ayarı gibi işlemler kolaylıkla yapılabilir. Ayrıca ekran ve video kaydı gibi yeni özellikler de sunar. Ses araçları ile ses kırpma, birleştirme, perde ve hız değiştirme, ses kaydı gibi işlemler desteklenirken, PDF araçları kullanıcıların belgeleri birleştirmesine, ayırmasına, sıkıştırmasına ve farklı formatlara dönüştürmesine olanak tanır. Bunun yanında, ses, video, görüntü, belge, yazı tipi, e-kitap ve arşiv formatları arasında dönüşüm yapmayı sağlayan güçlü dönüştürücüler de 123Apps’in sunduğu imkanlar arasında yer alır. Tüm bu özellikler, 123Apps’i pratik ve çok yönlü bir dijital içerik düzenleme ve dönüştürme çözümüne dönüştürmektedir.   2017 yılında UCL, Stanford, TUM ve Cambridge gibi üniversitelerden gelen araştırmacı ve girişimciler tarafından kurulan Synthesia, video üretimini herkes için erişilebilir hale getirmeyi hedefliyor. Kamera veya ses ekipmanı gibi geleneksel ihtiyaçları ortadan kaldırarak, yapay zekâ yardımıyla profesyonel kalitede videolar oluşturulmasını sağlıyor. Synthesia, üretken yapay zekâ teknolojileriyle herkesin yüksek kalitede videolar oluşturması yönünde çalışmlar gerçekleştirmektedir. Bu amaçla çalışan uzman ekip, kullanıcıların sade ve anlaşılır bir arayüzle karmaşık teknolojilere gerek duymadan içerik üretebilmesini mümkün kılıyor. Ayrıca Synthesia, gerçeğe çok yakın sanal karakterler (sentetik aktörler) geliştirme alanında da yenilikçi çözümler sunuyor.   InvideoAI, fikirlerinizi özgürce hayata geçirebilmeniz için geliştirilmiş, güçlü ama kullanımı kolay bir video yapım platformudur. Karmaşık araçlara gerek kalmadan, sadece ne istediğinizi söyleyerek yapay zeka ile videolar oluşturabilirsiniz. Bu platform, hem yeni başlayanlara hem de deneyimli kullanıcılara hitap eder.  Tüm üretim sürecini tek bir sezgisel arayüzde topladığı için iş akışınızı hızlandırır ve kolaylaştırır. Ayrıca, kendi sesinizle videolar hazırlayarak içeriklerinize özgünlük katabilir, markanızı daha etkili bir şekilde tanıtabilirsiniz. Yani ister bireysel ister profesyonel kullanım için olsun, Invideo AI ile video üretmek artık çok daha erişilebilir ve verimli.   Movie Maker Online kayıt olmadan, ücretsiz ve filigransız olarak video düzenleme deneyimi sunan bir platformdur. Uygulamayı kullanmak için herhangi bir üyelik oluşturmanıza gerek yok. Siteye giriş yaptığınız anda, hiçbir zaman sınırlaması olmadan projelerinize başlayabilirsiniz. Filigran ya da reklam içermeyen tamamen özgür bir editör deneyimi sunmaktadır. Birden fazla platform desteği sunmaktadır. iPhone, Android, macOS, Linux ve Windows cihazlarda uygulama indirmeye gerek kalmadan doğrudan internet tarayıcınız üzerinden çalışır. İster mobilde ister bilgisayarda olun, dilediğiniz her yerde video düzenlemeye devam edebilirsiniz. Full HD ve 4K videolar başta olmak üzere, neredeyse tüm video formatları desteklenir. Ayrıca birçok farklı uzantıdaki müzik ve görsel dosyalarıyla da sorunsuz bir şekilde çalışabilirsiniz. Renk ayarları, filtreler, metin ekleme, ses dosyaları yerleştirme ve altyazı gibi gelişmiş düzenleme araçlarına erişebilirsiniz. Tüm bu işlemleri kolayca yapmanızı sağlayan kullanıcı dostu bir arayüz sunmaktadır. Tüm video işleme, kodlama ve sıkıştırma süreçleri güçlü bulut sistemi üzerinden gerçekleşir. Bu sayede büyük dosyalarla çalışırken bile cihazınız zorlanmaz ve hızlı sonuç alırsınız. Ücretsiz olarak sunulan arşivden müzik veya fotoğraflar seçilip, kullanılabilir. Kapsamlı araçlarla videoları kesip birleştirebilir, efekt ve filtrelerle düzenleyebilir, metin, logo ve görseller ekleyebilirsiniz. Ses düzenleme, altyazı ekleme ve sahneler arası geçişler gibi özelliklerle profesyonel sonuçlar elde edebilirsiniz. Videolar farklı format ve çözünürlüklerde dışa aktarılabilir. Otomatik hata düzeltme, nesne takibi gibi gelişmiş otomasyon özellikleri de sunmaktadır.  KAYNAKLAR Koçak Ö. (2020). Dijital İçerik Geliştirme: Ses ve Video Uygulamaları. A. Çebi (Ed.), Dijital Yeterlik: Dijital Çağda Dönüşüm Yolculuğu (3. Baskı, s. 186- 215) içinde. Pegem Akademi, Ankara.  

Gelişmiş arama özelliği, kullanıcıların girdikleri anahtar kelimeler ve yaptıkları seçimler doğrultusunda istedikleri bilgilere daha kolay ulaşmalarını ve aradıkları konuyla ilgili sonuçların sıralanmasını sağlar. Pek çok arama motoru, veri tabanı ve kütüphane, kullanıcılarına gelişmiş arama imkanları sağlamaktadır. Her ne kadar farklı platformların sundukları gelişmiş arama seçenekleri farklı olsa da sıklıkla tarih ve kaynak türü gibi benzer arama seçenekleri de barındırmaktadırlar. İnternet sayfaları için Google, Yandex gibi birçok arama motorlarında, aratılan anahtar kelimelere ve aratılan içeriğin türüne göre farklı filtreleme seçenekleri sunan gelişmiş arama arayüzleri bulunmaktadır. Örneğin Google, bünyesinde birçok gelişmiş arama seçenekleri barındırmaktadır. Bunun için aratılmak istenilen şeyin türüne göre farklı gelişmiş arama arayüzleri sunmaktadır. Örneğin, internet siteleri ve dosyalar, görseller, videolar ve kitaplar için farklı gelişmiş arama arayüzleri sunmaktadır. Bu arayüzlere aşağıdaki internet adreslerinden erişilmektedir:  Web siteleri ve dosyalar: google.com/advanced_search Görseller: google.com/advanced_image_search Videolar: google.com/advanced_video_search Kitaplar: google.com/advanced_book_search Herhangi bir şey Google’da aratıldığında açılan ekrandaki “Araçlar” sekmesine tıklanıp daha sonra açılan “Gelişmiş Arama” seçeneğine de tıklanarak gelişmiş arama yapma ekranına gidilebilir. Eğer Google arama motoru arayüzden özellikle video, resim gibi kategorilerden gelişmiş arama yapılmak isteniyorsa ekranın üstündeki ilgili seçeneklere tıklanır ve o seçeneklerin seçili olduğu durumlarda görülen “Araçlar” seçeneğine tıklanır ve daha sonra açılan “Gelişmiş Arama” seçeneğine tıklanır. Böylece ilgili arama türü için gelişmiş aramanın yapılacağı arayüzler açılır. Gelişmiş arama seçenekleri arasında, girilen anahtar kelimelerin tamamını, tam yazım biçimlerini veya herhangi birini içeren ya da hiçbirini içermeyen sonuçları elde etme konusunda arama özellikleri bulumaktadır. Belirli tarihler veya sayılar arasında; dil, bölge,son güncelleme tarihi ile girilen site ve alan adı gibi birçok konuda filtreleme yapılabilmektedir. Ayrıca anahtar kelimelerin sayfa başlığında, sayfanın herhangi bir bölümünde, metinde, URL’de ya da bağlantılarda bulunma durumuna göre sonuçlar daraltılabilir  Bunların dışında kullanıcılara en alakalı sonuçların görüntülenmesini; arama sonuçlarının Microsoft Word, Excel, PowerPoint, Acrobat Reader, Adobe Postscript vb. gibi farklı dosya formatlarına göre sıralanmasını da sağlamaktadır.  Kullanım haklarına göre filtreleme yaparak, kullanıcıların ihtiyaçlarına uygun içeriklere ulaşmalarını sağlar. Ayrıca, bu özellik kullanıcıları ilgili içeriğin kullanım hakları konusunda bilgilendirir. Görseller için gelişmiş arama seçeneği, normal internet sitelerinden farklı olarak görsellerin boyut oranı ve dosya türüne göre filtreleme imkanı sunar. Gelişmiş kitap arama arayüzünde yazar, yayıncı ve yayın tarihi gibi kitaba özgü farklı gelişmiş arama arayüzleri bulunmaktadır.  Kütüphanelerde ve veri tabanlarında ise kullanıcıları için özelleştirilmiş farklı seçenekler sağlayan gelişmiş arama arayüzleri bulunabilmektedir. KAYNAKLAR Reisoğlu İ. (2020). Bilgi ve Veri Okuryazarlığı. A. Çebi (Ed.), Dijital Yeterlik: Dijital Çağda Dönüşüm Yolculuğu (3. Baskı, s. 18- 54) içinde. Pegem Akademi, Ankara.