Dijital Dönüşüm ve Yazılım Ofisi Koordinatörlüğü

DDO Bilgilendiriyor - Creative Commons (CC) lisanslarının ne anlama geldiklerini biliyor musunuz?

Creative Commons (CC)

Creative Commons (CC), yeni fikir üretme ve bilginin paylaşımını destekleyen, kar amacı gütmeyen bir organizasyondur. Telif hakkı sahiplerine eserlerini esnek lisanslarla paylaşma imkanı sunar.

CC Lisanslarının Temel Özellikleri:

  • Ücretsiz ve herkesin kullanımına açık lisanslar sağlar.

  • “Her hakkı saklı” yerine, “bazı hakları saklı” prensibiyle çalışır.

  • Altı farklı lisans türü sunarak eserin kullanım koşullarını belirlemeye yardımcı olur.

  • PDM ve CC0 araçlarıyla kamu malı eserleri ayırt etmeyi sağlar.

  • Makine tarafından okunabilir formatta olup arama motorları ve yazılımlar tarafından algılanabilir.

  • Telif hakkı sahibinden ayrıca izin alma gerekliliğini ortadan kaldırarak paylaşımı hızlandırır ve internetin potansiyelini artırır.

Kullanıcılar, web siteleri, bloglar, ve YouTube gibi platformlarda CC lisanslarını seçerek eserlerinin kullanım koşullarını belirleyebilirler. Lisans seçimi ve atıf kuralları için CC’nin resmi kaynaklarına ve sıkça sorulan sorular sayfasına başvurulabilir.

 

Lisans Ailesi Açıklama

CC0 (Sıfır - Zero) lisansı, eserin kamu malı olarak kabul edilmesini sağlar. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır:

  • Telif Hakkı Sınırlaması Yoktur: CC0 lisansı, eserin tüm telif haklarını devre dışı bırakır. Eser, kaynağına atıf verilmeden, telif hakkı sınırlaması olmadan kullanılabilir.

  • Kullanım Kapsamı: Eser, kaynak gösterilmeden ve ticari amaçlarla dahil olmak üzere her türlü amaçla kopyalanabilir, düzenlenebilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir.

  • Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya çapında geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur.

  • Kamu Malı Tahsisi: Eser, tamamen kamuya açılmış olur ve eser sahibi, eseri telif hakkı veya başka bir kısıtlama olmadan serbestçe sunar.

CC BY (Atıf - Attribution) lisansı, Creative Commons lisansları arasında en özgür olanıdır ancak kaynağa atıf verilmelidir. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır:

  • Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır.

  • Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur.

  • Kullanım Kapsamı: Eser, ticari amaçlarla da dahil olmak üzere kaynak göstererek her türlü amaçla kopyalanabilir, düzenlenebilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir.

CC BY-SA (Atıf-Aynı Lisansla Paylaş - Attribution-ShareAlike) lisansı, eserin serbestçe kullanılmasına olanak tanırken, belirli koşulları da beraberinde getirir. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır:

  • Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır.

  • Aynı Lisansla Paylaş (SA - ShareAlike): Eser, aynı lisans altında paylaşılmak koşuluyla düzenlenebilir, değiştirilebilir ve yeniden dağıtılabilir. Yani, yapılan değişiklikler veya türev eserler aynı lisansla sunulmalıdır.

  • Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur.

  • Kullanım Kapsamı: Eser, atıf verilmek ve aynı lisansı devam ettirmek kaydıyla ticari amaçlarla dahil olmak üzere her türlü amaçla kopyalanabilir, düzenlenebilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir.

CC BY-NC(Attribution-NonCommercial) lisansı, eserin ticari olmayan amaçlarla serbestçe kullanılmasına izin verirken, uygun atıf verilmesini zorunlu kılar. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır:

  • Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, orijinal yaratıcıya uygun bir atıf vermelidir.

  • GayriTicari (NC - NonCommercial): Eser yalnızca ticari olmayan amaçlarla kullanılabilir.

  • Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur.

  • Kullanım Kapsamı: Kullanıcılar eseri değiştirebilir, yeniden düzenleyebilir ve uyarlayabilir, ancak bu işlemleri yine yalnızca ticari olmayan amaçlarla yapabilirler ve uygun bir atıf vermelidirler.

CC BY-NC-SA (Atıf-Gayri Ticari-Aynı Lisansla Paylaş - Attribution-NonCommercial-ShareAlike) lisansı, eserin belirli koşullar altında kullanılmasına olanak tanır. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır:

  • Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır.

  • Gayri Ticari (NC - NonCommercial): Eser, ticari olmayan amaçlarla kullanılabilir. Ticari kullanım yasaktır.

  • Aynı Lisansla Paylaş (SA - ShareAlike): Eser, yapılan değişikliklerle birlikte aynı lisans altında paylaşılmalıdır. Yani, türev eserler de aynı lisansla dağıtılmalıdır.

  • Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur.

  • Kullanım Kapsamı: CC BY-NC-SA lisansı, eserin ticari olmayan amaçlarla özgürce kullanılmasına, düzenlenmesine ve dağıtılmasına izin verirken bu eserlerin ve türevlerinin aynı lisansla paylaşılmasını zorunlu kılar.

CC BY-ND (Atıf-Türetilemez - Attribution-NoDerivatives) lisansı, eserin belirli koşullarda kullanılmasına izin verirken, değişiklik yapılmasını yasaklar. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır:

  • Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır.

  • Türetilemez (ND - NoDerivatives): Eser üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Eser, olduğu gibi kullanılmalı ve türev eser oluşturulamaz.

  • Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur.

  • Kullanım Kapsamı: Eser, ticari amaçlar dahil olmak üzere esere atıf vermek kaydıyla ve üzerinde hiç bir değişiklik yapılmadan paylaşabilir, dağıtabilir ve yeniden kullanabilir.

CC BY-NC-ND (Atıf-Gayri Ticari-Türetilemez - Attribution-NonCommercial-NonDerivative) lisansı, Creative Commons lisansları arasında en az özgürlük sağlayan lisanslardan biridir. Bu lisansın temel özellikleri şunlardır:

  • Atıf (BY - Attribution): Eseri kullanan kişiler, eserin orijinal sahibine uygun bir şekilde atıfta bulunmalıdır.

  • Gayri Ticari (NC - NonCommercial): Eser yalnızca ticari olmayan amaçlarla kullanılabilir. Ticari kullanım yasaktır.

  • Türetilemez (ND - NoDerivatives): Eser üzerinde hiçbir değişiklik yapılmaz. Türev eser oluşturulamaz ve eser olduğu gibi kullanılmalıdır.

  • Uluslararası Geçerlilik: Lisans dünya genelinde geçerlidir ve Türkçe çevirisi de mevcuttur.

  • Kullanım Kapsamı: Eser, ticari olmayan amaçlarla kopyalanabilir, dağıtılabilir ve yeniden kullanılabilir, ancak üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmamalıdır.

Kaynak

https://creativecommons.org.tr/ 

https://creativecommons.org.tr/lisanslar/ 

İlgili Resimler

Menüyü Kapat